„Istorija muškog opiranja emancipaciji žena zanimljivija je, možda, od priče o samoj emancipaciji.” -Virdžinija Vulf

Vekovi horskog pevanja, a žene

Žene su kao i muškarci oduvek pevale ali nisu tokom istorije ravnopravno učestvovale u horskoj muzici. Neravnopravan položaj žena u društvu odrazio se i na njihovo učešće u javnom životu i u muzici. Proces uključivanja žena u horsko pevanje bio složen, spor i kompleksan. Uporedo sa borbom za ženska prava i ravnopravnost polova tek krajem 19. i početkom 20. veka postavljen je temelj modernog mešovitog hora. 

Da li ste svesne koliko smo dugo “ćutale”?

U antičkoj grčkoj tragediji Chorus je bio sastavljen od muškaraca, dečaka i devojčica. Udate žene nisu pevale čak nisu prisustvovale izvođenjima antičkih tragedija ni u publici.

U ranom hrišćanstvu od 379. godine odlučeno je da se pri pevanju vernika ne kombinuju muški i ženski glasovi. A 578. godine je potpuno zabranjeno pevanje žena u crkvi. Pevačke škole u Rimu obučavale su samo muške glasove, a visoke horske deonice pevali su dečaci, i falsetisti ( zvali su ih tenorini i alti naturali) i ta praksa zadržala se do 19. veka, a u Engleskoj je ponegde prisutna i danas. Falso na italijanskom znači “lažan” i uz pomoć ove posebne tehnike pevanja, muški glasovi, najčešće tenori, su izvodili tonove iznad svog prirodnog glasa i oponašali ženske glasove. Falsetisti su kasnije zamenjeni kastratima. Zbog kastracije izvedene pre mutacije, njihovi glasovi zadržavali su dečačke visine i boju ali su bili snažniji i imali veći volume od falsetista. Oni su pevali umesto žena u crvenoj vokalnoj muzici i tumačili ženske uloge u italijanskoj operi 17. i 18. veka. Jedan od popularnih kastrata bio je Farineli.

I? Ko je zauzeo prvi red? Soprani… naravno

Sredina 17. Veka bila je prekretnica u svetskoj horskoj muzici u kojoj je dominirao muškarac. U francuskim kraljevskim kapelama počeli su da zapošljavaju žene kao soliste. U nemačkoj crkvi, u Hamburgu, Barbara i Margaret Kajzer bile su prve žene koje su počele da pevaju u horu tokom nedeljne službe 1716. godine. Protestantska crkva odlučila je da žene pevaju u horu kako bi se mogla izvoditi složenija muzička dela. Devet duhovnih kantata Johana Sebastijana Baha pisano je za sopran solo, i pet sa solo alt i sve su napisane za muške pevače uz nagađanje da je jedna bila namenjena Faustini Bordoni, italijanskom sopranu.

U Americi su mešoviti horovi zaživeli i razvijali se mnogo brže nego u Evropi i do 1900. godine su uključivali i glasove žena, sve dok Papa Pie X 1903. godine nije to zabranio, te su sve žene profesionalni pevači bile udaljene iz horova katoličke crkve. Protestantske i reformatorske crkve nisu prihvatile ovu praksu. Metropoliten opera izazvala je pravi skandal kada je 1907. godine izvela Verdijev rekvijem, jedne nedelje u crkvi, sa orkestrom i mešovitim horom. Papa Pie XII 1953. godine dozvolio je ženama da pevaju u horu tokom mise.

          Katolička crkva se opirala uvođenju mešovith horova čak i početkom 20. veka.

“Svaki mešoviti hor muškaraca i žena, čak i ako stoje daleko od svetilišta, potpuno je zabranjen” dekret iz 1908.

Ipak, osniva se sve više mešovitih crkvenih horova iako se negde taj proces neverovatno odužio pa su recimo u katedrali u Linkolnu prve ženske pevače primili tek 2011. godine.

          U “The Guardian”-u 9. Januara 2014. godine objavljen je članak da će hor od 16 učenica ući u istoriju tako što će nastupiti u Kenterberijskoj katedrali i prekinuti tradiciju isključivo muškog horskog pevanja koja traje više od 1000 godina.

Fotografija u naslovu: by Robin Higgins from Pixabay