“Muzika proizvodi neku vrstu zadovoljstva bez kojeg ljudska priroda ne može” Konfučije

Prvo zapisano i sacuvano muzičko delo

Sumerska himna stvaranja je najstarije sačuvano muzičko delo i datira između 1.400 i 800 godina pr.n.e. ( preslušaj)

U Mesopotamiji su muziku smatrali umetnošću i u njihovim spisima pominju profesionalne muzičare.

Postoji dosta crteža koji potvrđuju da su u egipatskom novom kraljevstvu postojali veliki horovi i orkestri.  

Hor je već skoro 30 vekova na sceni

Sledeći veliki pomak u razvoju horske muzike i horskog ansambla desio se u staroj grčkoj između 8 i 7 veka pr.n.e. Grupa pevača – hor,  koji je brojao od 12 do 30 pevača nastupao je u svetkovinama vezanim za proslave, podizanje morala ili u slavu njihovih mnogobrojnih bogova. Pevalo se unisono ili u oktavama. Najmasovniji hor sa oko 50 pevača okupljao se u proleće u svetkovinama posvećenih  Dionisu – bogu vina i uživanja i izvodio je horski oblik Ditiramb uz pratnju instrumenata i bubnjeva. U nekom trenutku iz Hora se izdvojio solista – Korifej, i razvio se pevački dijalog između njega i hora. U literaturi vezanoj za ovu temu mogu se naći mišljenja da je uloga Korifeja kasnije u grčkoj tragediji prerasla u glumca, a da je ujedno postala i osnova za buduću ulogu dirigenta.  Dionizijske svečanosti bile su najmasovnije u Atini i trajale su četiri dana.

Horsko pevanje pominje se u Homerovoj „Ilijadi“ koja je nastala 850 god pr.n.e.

Horska muzika se delila na duhovnu i svetovnu.

Hor dobija ime i dirigenta

Naziv „Horus“( Chorus – reč preuzeta iz grčkog jezika χορός ( eng. Choir, Choral) iz kojeg je potekao današnji naziv za hor,  prvi put se pominje sredinom 6 veka pr.n.e u antičkoj grčkoj tragediji. Horus je činila grupa pevača – horeuta, čiji je broj članova je varirao od 12 do 15 u tragedijama, do 24-50 u komedijama i on je predstavljao „glas naroda“ – kolektivnu svest. Nekad je učestvovao u radnji predstave a nekada bio samo pasivni posmatrač koji sa dubokim saosećanjem prati sudbinu karaktera na pozornici. Nosili su maske ( i moj hor danas nosi sasvim neke druge maske) da bi stvorili utisak anonimnosti i jedinstvenosti. Bili su na pozornici sa glumcima kao komentatori dešavanja na sceni i aktivni učesnici dešavanja. Oni su govorili u glas, pevali i igrali. Interesantno je da je pevače i igrače Horusa uglavnom “trenirao” sam pisac teksta. Horus se sastojao od muškaraca, i mladih muških i ženskih članova. Učesnici horusa su bili plaćeni i nastupali su pred mnogobrojnom i ponekad bučnom publikom.

Evo jednog snimka koji pokušava da nam predstavi kako je mogao izgledati Horus na drevnoj grčkoj sceni u viziji Vudija Alena.

Moderne postavke antičkih tragedija i komedija smeštene u kontekst 21. veka pružaju bezbrojne interesantne, šokantne i zabavne mogućnosti postavke i tumačenja Horusa. Meni se ove moderne postavke baš svidjaju, a vama?

Foto u naslovu

Ako ti se dopao tekst pročitaj još o horskoj istoriji u kategoriji Istorija iz horske perspektive